پنجمین انتخابات اسرائیل در راه است؟

هرگز در تاریخ اسرائیل هیچ‌یک از احزاب سیاسی اکثریت قاطع را به‌دست نیاورده است

در شرایطی نظیر انتخابات جاری که جناح‌های سیاسی به یکدیگر بسیار نزدیک هستند، نتایج مقدماتی تنها آغاز کار برای مذاکرات داغ پشت پرده برای قدرت است-EMMANUEL DUNAND / AFP

شانس بنیامین نتانیاهو برای دور دیگری از رهبری دولت اسرائیل روز چهارشنبه با شمارش مقدماتی آراء کاهش یافت. دولت ائتلافی نتانیاهو تاکنون موفق به دستیابی به حد نصاب ۶۱ کرسی پارلمانی که برای کسب اکثریت قاطع لازم است، نشده است.  

با شمارش ۹۰ درصد آرا، می‌توان گفت نتایج چهارمین انتخابات عمومی اسرائیل در دو سال گذشته حاکی از آن است که حزب راستگرای لیکود نتانیاهو که با حزب یهودی فوق ارتدوکس و دیگر جناح‌های راست افراطی موتلف است، تنها ۵۲ کرسی از ۱۲۰ کرسی پارلمانی اسرائیل را خواهد ربود. رقبای او تاکنون ۵۶ کرسی پارلمانی را از آن خود کرده‌اند.   

اما کمیسیون انتخاباتی اسرائیل گفته است هنوز ۴۵۰ هزار رای دیگر که مردم در خارج از حوزه‌های محلی خود به صندوق انداخته‌اند شمرده نشده است. کارشناسان می‌گویند این میزان رای می‌تواند شامل تعداد ۱۱ کرسی «کنِسِت» (پارلمان اسرائیل) شده و مالکیت آن‌ها را از آنچه در حال حاضر شکل گرفته، تغییر دهد. 

حزب لیکود نتانیاهو از سایر احزاب سیاسی اسرائیل جلوتر بوده و نتایج مقدماتی نشان می‌دهد دست‌کم سی کرسی پارلمانی یعنی دوبرابر کرسی‌های حزب رقیب، «یِش‌عتید» را به خود اختصاص داده است.

احتمال می‌رود نتانیاهو که پنج دوره نخست‌وزیری اسرائیل را برعهده داشته، این‌بار نیز یک دولت ائتلافی تشکیل دهد، اما این امر مستلزم توانایی او برای متقاعد کردن دیگر احزاب است تا کشور ناگزیر از برگزاری پنجمین دور انتخابات نشود.

بنابراین سرنوشت سیاسی اسرائیل احتمالا در دست کسانی است که تعداد کرسی‌هایی را در دست دارند که می‌توانند با ائتلاف با یکی از جناح‌ها، تاج قدرت را بر سر آن بگذارد.

از جمله این افراد «نفتالی بِنِت» رقیب نتانیاهو و وزیر دفاع سابق اسرائیل است که اکنون رهبر حزب راستگرای «یامینا» است. شخصیت مهم دیگر، منصور عباس، دبیرکل حزب کوچک عرب موسوم به «فهرست متحد عرب» است. 

آقای عباس نیز همانند آقای بنت که حزبش تنها توانسته به حد نصاب حداقل چهار کرسی برای ورود به پارلمان دست پیدا کند، احتمال ائتلاف با هریک از دو حزب عمده را رد نکرده است.

او در بامداد روز چهارشنبه به رادیو ۱۰۳ اف.ام گفت: «ما در جیب کسی نیستیم. ما خواهان تماس با هردو طرف یا هرکسی هستیم که در صدد تشکیل دولت برآمده و خود را نخست‌وزیر آینده کشور ببیند. اگر پیشنهادی در مقابل ما گذاشته شد، به مذاکره خواهیم نشست.»

این‌طور که به نظر می‌رسد آقای نتانیاهو برای دستیابی به اکثریت ۶۱ کرسی و تشکیل دولت، نیازمند این دو حزب است. این اتحادی عجیب میان حزب لیکود او، حزب عرب اسرائیلی، جناح‌های مذهبی افراطی، حزب ناسیونالیست و راستگرای یامینا و «حزب صهیونیست مذهبی» است که به‌خاطر نظرات علنا نژادپرستانه و مخالف همجنس‌گرایی‌اش مورد انتقاد قرار گرفته است.  

دالیا شایندلین، یک کارشناس برجسته نظرسنجی در اسرائیل ضمن اظهار نگرانی پیرامون این ائتلاف و توصیف آن به عنوان غیر لیبرال، مذهبی و محافظه‌کار، به ایندیپندنت گفت: «این بسیار بعید به نظر می‌رسد اما نتانیاهو برای ماندن در قدرت به هرچیز متوسل می‌شود.»

او گفت هرچند امکان آن وجود دارد، اما نتیجه محتمل، یک ائتلاف به رهبری نتانیاهوست که از متحدانش، یامینا و افرادی تشکیل شود که از دیگر احزاب به او پیوسته‌اند.

شایندلین افزود فشار برای ایجاد چیزی است که کاربرد داشته باشد: «همه در تلاش برای اجتناب از دور پنجم انتخابات عمومی هستند.»

بسیاری از ناظران احتمال یک ائتلاف ضد نتانیاهو را حتی غیرمحتمل‌تر می‌بینند، زیرا این امر مستلزم اتحاد چپگرا، میانه و جناح‌های راست افراطی به رهبری یائیر لاپید شخصیت میانه و شکاف برانگیز حزب یِش‌عتید است. 

روز چهارشنبه با انتشار نتایج مقدماتی که حاکی از عدم پیروزی قاطع حزب لیکود بود، آقای نتانیاهو موضع آرامتری اختیار کرد. او خطاب به هوادارانش از «دستاوردی چشمگیر» گفت اما از اشاره به این‌که انتخابات یک پیروزی قاطع بوده خودداری کرد. در عوض به‌نظر می‌رسید به رقبایش می‌گوید باید به منظور اجتناب از یک انتخابات دیگر یک «دولت باثبات» تشکیل شود.

او گفت: «ما نباید تحت هیچ عنوان کشور اسرائیل را به یک انتخابات عمومی جدید، پنجمین انتخابات سوق دهیم. اکنون باید یک دولت باثبات تشکیل دهیم.» 

البته اگر هیچ‌یک از طرفین قادر به تشکیل یک ائتلاف نشود، برگزاری پنجمین انتخابات عمومی نیز گزینه دیگری است. در این‌صورت، آقای نتانیاهو همچنان در مقام کفیل نخست‌وزیری ابقاء شده و در راه محاکمه به اتهام فساد مالی و نیز رویارویی با جو بایدن در مورد ایران گام برخواهد داشت.

هرگز در تاریخ اسرائیل هیچ‌یک از احزاب سیاسی اکثریت قاطع را به‌دست نیاورده است. در عوض، جناحی که بیشترین کرسی‌های پارلمانی را از آن خود کرده، وظیفه ایجاد ائتلاف با متحدانش را برعهده می‌گیرد. در شرایطی نظیر انتخابات جاری که جناح‌های سیاسی به یکدیگر بسیار نزدیک هستند، نتایج مقدماتی تنها آغاز کار برای مذاکرات داغ پشت پرده برای قدرت است.

© The Independent